Αν και είναι αναμενόμενη μια γενική αύξηση στο βάρος του σώματος και μια μέτρια αύξηση του ποσοστού λίπους κατά τη διάρκεια της ζωής, τουλάχιστον μέχρι τα 60-65 χρόνια, πρόσφατες μελέτες επισημαίνουν τη σημασία της διατροφής κατά τη διάρκεια κρίσιμων περιόδων όταν ένα άτομο μπορεί να είναι περισσότερο ευαίσθητο στην ανάπτυξη της παχυσαρκίας.
Παρακάτω αναλύονται ποιες είναι αυτές οι περίοδοι στη ζωή ενός ανθρώπου και ποια τα αίτια που αυξάνουν τον κίνδυνο για ανάπτυξη της παχυσαρκίας, όπως παρουσιάστηκαν στο American Journal of Clinical Nutrition:
1) Προγεννητική
Η διατροφή κατά τη διάρκεια της εμβρυϊκής ζωής μπορεί να συνεισφέρει άμεσα στον καθορισμό του μεγέθους, του σχήματος και της σύνθεσης του σώματος καθώς και στη μεταβολική δυνατότητα διαχείρισης μακροθρεπτικών ουσιών. Υπάρχει στενή σχέση μεταξύ των συνθηκών της ενδομήτριας ανάπτυξης και του κινδύνου εμφάνισης κοιλιακού λίπους, παχυσαρκίας και των συναφών παθολογικών καταστάσεων στη μετέπειτα ζωή.
2) Επιστροφή λιπώδους φάσης (5-7 έτη)
Ο ΔΜΣ (Δείκτης Μάζας Σώματος) αρχίζει να αυξάνεται απότομα μετά από μια περίοδο ελαττωμένης λιπώδους ανάπτυξης κατά τη διάρκεια της προσχολικής ηλικίας. Αυτή η περίοδος συμπίπτει με αυξημένη αυτονομία και κοινωνικότητα και άρα μπορεί να αντιπροσωπεύει ένα στάδιο στο οποίο το παιδί είναι ιδιαίτερα ευάλωτο στην ανάπτυξη συμπεριφοράς που επηρεάζει αλλά και προδιαθέτει σε παχυσαρκία.
3) Εφηβεία
Αποτελεί περίοδο αυξημένης αυτονομίας που συχνά σχετίζεται με ακανόνιστα γεύματα, αλλαγές στις συνήθειες διατροφής καθώς και περιόδους σωματικής αδράνειας κατά τον ελεύθερο χρόνο, σε συνδυασμό με φυσιολογικές αλλαγές που προωθούν την εναπόθεση λίπους, ειδικά στις γυναίκες.
4) Πρώιμη ενήλικη περίοδος
Η περίοδος αυτή είναι συνήθως μια φάση σημαντικής ελάττωσης της σωματικής δραστηριότητας. Στις γυναίκες συνήθως παρατηρείται στην ηλικία των 15-19 ετών,αλλά στους άνδρες μπορεί να εμφανιστεί καθυστερημένα, ακόμα και μέχρι τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας των 30.
5) Εγκυμοσύνη
Ο ΔΜΣ μιας μητέρας αυξάνει με τις επαναλαμβανόμενες εγκυμοσύνες. Βέβαια η αύξηση βάρους δεν είναι τόσο σημαντική, αλλά της τάξεως του ενός κιλού περίπου σε κάθε εγκυμοσύνη. Υπάρχουν πολλές αναπτυσσόμενες χώρες όπου οι διαδοχικές εγκυμοσύνες σε σύντομα διαστήματα συνήθως σχετίζονται με απώλεια παρά με αύξηση βάρους.
6) Εμμηνόπαυση
Η απώλεια της έμμηνου ρύσεως επηρεάζει την πρόσληψη τροφής και ελαττώνει ελαφρώς το μεταβολικό ρυθμό, αν και το περισσότερο βάρος το οποίο αποκτιέται στις εμμηνοπαυσιακές γυναίκες έχει αποδοθεί στη μείωση της σωματικής δραστηριότητας.
Φυσικά, η τάση κάποιου ατόμου να παίρνει βάρος μπορεί να αυξηθεί και από ορισμένους παράγοντες όπως η διακοπή καπνίσματος, η εμφάνιση κάποιας νόσου ή χρησιμοποίηση φαρμάκων που αυξάνουν το βάρος ως ανεπιθύμητη ενέργεια, αλλά και ο σοβαρός περιορισμός στις δραστηριότητες.
