Σύμφωνα με μελέτη του Ινστιτούτου Υγείας του Παιδιού και της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας, η οποία πραγματοποιήθηκε το 2009, το 87% των βρεφών ξεκινούν το θηλασμό στο μαιευτήριο, όμως μόνο το 41% θηλάζει αποκλειστικά. Τελικά, μόνον το 0,8% των βρεφών θηλάζουν αποκλειστικά το πρώτο εξάμηνο της ζωής τους, ενώ το 12ο μήνα μόνον το 6,4% των βρεφών συνεχίζει να θηλάζει.
Γιατί συμβαίνει αυτό; Οι μισές γυναίκες της παραπάνω μελέτης δήλωσαν ότι σταμάτησαν να θηλάζουν λόγω ανεπαρκούς γάλακτος, κάτι το οποίο δείχνει την ανεπάρκεια εκπαίδευσης και πληροφόρησης τόσο των μητέρων όσο και των υγειονομικών που ασχολούνται με αυτές. Όλες οι γυναίκες έχουν αρκετό γάλα και μάλιστα όσο πιο πολύ θηλάζει μια γυναίκα τόσο πιο πολύ γάλα παράγει. Μειωμένη παραγωγή γάλακτος παρατηρείται σε περιπτώσεις θυρεοειδοπάθειας, υποπλαστικών μαστών και σε γυναίκες που υποβάλλονται σε χημειοθεραπεία.
Όσον αφορά το μύθο με το “ανεπαρκές” πρωτόγαλα των πρώτων 2-3 ημερών, πρέπει να σημειωθεί πως το πρωτόγαλα προσφέρει πολύτιμα αντισώματα στο βρέφος, περιέχει προβιοτικά και είναι πλούσιο σε θερμίδες. Επιπλέον, για όσους θεωρούν ότι η ποσότητα του γάλακτος που παράγεται τις πρώτες μέρες είναι τόσο μικρή που το βρέφος δεν θα χορτάσει, θα πρέπει να γνωρίζουν ότι η χωρητικότητα του στομαχιού του βρέφους το 1ο 24h είναι 5-7ml, ενώ το 3ο 24h φτάνει μόλις τα 22-27 ml, συνεπώς η φύση δεν κάνει λάθη και θα πρέπει να σταματήσει αυτή η παραπληροφόρηση, η οποία δυστυχώς γίνεται ακόμη και από παιδίατρους.
Για ποιον λόγο, λοιπόν, μια μητέρα να επιλέξει το μητρικό θηλασμό;
Τα τεκμηριωμένα μέχρι σήμερα οφέλη του μητρικού θηλασμού για το παιδί είναι τα εξής:
– τα θηλάζοντα έχουν υψηλότερο IQ
– προσφέρει στο παιδί αντισώματα, λιπίδια, εύπεπτους υδατάνθρακες, πρωτεΐνες, προβιοτικά, μέταλλα, βιταμίνες και ιχνοστοιχεία
– ο θηλασμός δρα ανασταλτικά σε οξεία και χρόνια μέση ωτίτιδα, διάρροια, μηνιγγίτιδα, νεκρωτική εντεροκολίτιδα, ασθματική βρογχίτιδα, βρογχιολίτιδα, ΣΔ τύπου 1, παχυσαρκία, κοιλιοκάκη, φλεγμονώδη νόσο του εντέρου, παιδικό καρκίνο, αλλεργίες, τερηδόνα, αιφνίδιο θάνατο
– το παιδί μαθαίνει να σταματά όταν χορτάσει
Παράλληλα, τα πλεονεκτήματα για τη μητέρα είναι τα παρακάτω:
– η μητέρα που θηλάζει έχει λιγότερες πιθανότητες να εμφανίσει καρκίνο μαστού, καρκίνο ωοθηκών και οστεοπόρωση
– έχει μεγαλύτερη αυτοεκτίμηση και προστατεύεται περισσότερο από την επιλόχεια κατάθλιψη
– χάνει ευκολότερα το βάρος που πήρε κατά την εγκυμοσύνη
– ο μαστός ανακτά το σχήμα που έχασε κατά την εγκυμοσύνη καλύτερα σε σχέση με την μητέρα που δεν θα θηλάσει
– έχει λιγότερες πιθανότητες να της προκληθούν αιμορραγίες
– ο θηλασμός συντηρεί τα αποθέματα σιδήρου της
– της προσφέρει μερική αντισύλληψη
– είναι οικονομικότερο σε σχέση με την αγορά ξένου γάλακτος
Στον αποκλειστικό θηλασμό, η γυναίκα έχει αυξημένες ανάγκες και είναι απαραίτητο να προσέξει ιδιαίτερα τη διατροφή της. Φυσικά, πρέπει να αποφύγει τις στερητικές δίαιτες, καθώς οι ημερήσιες θερμιδικές της ανάγκες αγγίζουν τουλάχιστον τις 1800, αφού ο αποκλειστικός θηλασμός αυξάνει τις ανάγκες κατά 500-600 θερμίδες την ημέρα (για την παραγωγή 100 ml μητρικού γάλακτος καταναλώνονται από τη μητέρα 85 θερμίδες). Το 2ο εξάμηνο του θηλασμού, που η παραγωγή γάλακτος ελαττώνεται, μειώνονται αντίστοιχα και οι ενεργειακές απαιτήσεις.
Κατά την περίοδο του θηλασμού, οι ανάγκες σε βιταμίνες Ε, C, B2, B6 και B12 αυξάνονται ελαφρώς σε σχέση με την εγκυμοσύνη. Επιπλέον, αυξάνονται και οι ανάγκες για ιχνοστοιχεία, όπως ο ψευδάργυρος, το ιώδιο και το σελήνιο. Εξαίρεση αποτελεί ο σίδηρος, όπου λόγω έλλειψης έμμηνου ρύσεως, οι ανάγκες μειώνονται. Η διατροφή της μητέρας αντικατοπτρίζεται στις βιταμίνες και στον τύπο των λιπαρών που περιέχει το μητρικό γάλα.
Ουσιαστικά, η διατροφή μιας θηλάζουσας γυναίκας δεν διαφέρει από μια ισορροπημένη, υγιεινή διατροφή. Απλά υπάρχουν κάποια σημεία που θα πρέπει να δώσει παραπάνω προσοχή. Καθημερινά, λοιπόν, χρειάζεται να καταναλώνει 4-5 μερίδες γαλακτοκομικών για να καλύψει τις ανάγκες της σε ασβέστιο, αλλά και αρκετές πρωτεϊνούχες τροφές. Να μην ξεχνάει να τρώει λαχανικά και φρούτα σε καθημερινή βάση επίσης. Είναι απαραίτητη η σωστή ενυδάτωση, το οποίο σημαίνει ότι πρέπει να πίνει 8-10 ποτήρια νερό/υγρά την ημέρα. Ιδιαίτερη σημασία δίνεται στα ω3 λιπαρά οξέα, καθώς μελέτες δείχνουν πως συμβάλλουν στην ανάπτυξη ευφυών παιδιών. Να σημειωθεί πως καλό είναι να αποφεύγονται τα μεγάλα ψάρια, όπως ξιφίας, γαλέος και τόνος, καθώς περιέχουν αυξημένες συγκεντρώσεις υδραργύρου και άλλων χημικών ουσιών.
Ο αποκλειστικός θηλασμός, λοιπόν, θεωρείται η ιδανική και πλήρης τροφή για τους πρώτους 6 μήνες της ζωής και πρέπει να συνεχίζεται και μετά την προσθήκη των στερεών, μέχρι την ηλικία των 12 μηνών. Φυσικά, μπορεί να συνεχιστεί για όσο διάστημα το επιθυμούν μητέρα και παιδί. Τελειώνοντας, θα ήθελα να επαναλάβω τα λόγια ενός γιατρού, τα οποία με βρίσκουν απόλυτα σύμφωνη: το “χειρότερο” μητρικό γάλα είναι πάντα προτιμότερο από το “καλύτερο” ξένο γάλα!
