Σύμφωνα με διεθνείς χορτοφαγικούς οργανισμούς, χορτοφάγος ονομάζεται όποιος δεν καταναλώνει κόκκινο κρέας, πουλερικά, θαλασσινά και όλα τα υποπροϊόντα τους, ανεξάρτητα από το αν καταναλώνει γαλακτοκομικά προϊόντα ή αυγά. Ένας χορτοφάγος λοιπόν τρώει κυρίως φυτικά τρόφιμα όπως είναι τα φρούτα, τα λαχανικά, τα όσπρια και οι ξηροί καρποί. Βέβαια υπάρχουν διαφορετικά είδη χορτοφαγίας, στα οποία επιτρέπεται η κατανάλωση γαλακτοκομικών και αυγών.
Ποια είναι τα είδη χορτοφάγων; Ανάλογα με τις ομάδες των ζωικών τροφίμων που οι χορτοφάγοι έχουν αποκλείσει από διαιτολόγιό τους, διακρίνονται σε:
1) Γαλακτο-αυγο-χορτοφάγους
Δεν καταναλώνουν κρέας, ψάρια, θαλασσινά, αλλά τρώνε γαλακτοκομικά και αυγά. Σε αυτήν την κατηγορία ανήκουν οι περισσότεροι χορτοφάγοι παγκοσμίως. Συνεπώς, οι χορτοφάγοι σε αυτήν την κατηγορία καταναλώνουν τρόφιμα όπως το γάλα, το τυρί, το γιαούρτι, τα αυγά και όλα τα φαγητά που περιέχουν ως συστατικά αυτά τα τρόφιμα.
2) Γαλακτο-χορτοφάγους
Αυτοί οι χορτοφάγοι αποκλείουν από τη διατροφή τους το κρέας, τα ψάρια, τα θαλασσινά και τα αυγά, αλλά καταναλώνουν γαλακτοκομικά. Οπότε, τρώνε γάλα, τυρί, γιαούρτι, κεφίρ αλλά είναι προσεκτικοί στο να μην καταναλώνουν τρόφιμα που μπορεί να περιέχουν αυγά (πχ κρέπα).
3) Αυστηρά χορτοφάγους (vegans)
Σε αυτήν την κατηγορία αποκλείονται όλες οι ζωικές τροφές και τα παράγωγά τους. Απαγορεύονται το κρέας, τα ψάρια, τα θαλασσινά όπως επίσης τα γαλακτοκομικά και τα αυγά. Κάποιοι αυστηρά χορτοφάγοι δεν καταναλώνουν ούτε μέλι.
Μήπως η χορτοφαγική διατροφή είναι βαρετή, αφού αποκλείονται τόσα πολλά τρόφιμα; Απεναντίας, υπάρχει μεγάλη ποικιλία τροφίμων και φαγητών που μπορεί να καταναλώσει ένας χορτοφάγος. Τέτοια είναι τα όσπρια, τα σιτηρά, τα λαχανικά, τα προϊόντα σόγιας, τα φρούτα, οι ξηροί καρποί και τα γαλακτοκομικά (για όσους τα καταναλώνουν). Ακόμη για παράδειγμα ένας χορτοφάγος μπορεί να φτιάξει παραδοσιακά φαγητά, όπως το παστίτσιο, με κιμά σόγιας ή μανιτάρια. Με λίγα λόγια μπορεί να παρασκευάσει μεγάλη ποικιλία φαγητών χωρίς προσθήκη κρέατος.
Είναι ασφαλής η χορτοφαγία για τον καθένα; Ο Αμερικάνικος Διαιτολογικός Σύλλογος, όπως και άλλοι διαιτολογικοί φορείς, έχουν υποστηρίξει ότι μια σωστά σχεδιασμένη χορτοφαγική διατροφή αποτελεί μια θρεπτικά επαρκή διατροφή και μάλιστα, μπορεί να αποτελέσει βοηθός στην πρόληψη και θεραπεία παθολογικών καταστάσεων όπως είναι η υπέρταση, οι αυξημένες τιμές χοληστερόλης, ο σακχαρώδης διαβήτης κ.ά.
Η χορτοφαγική διατροφή θεωρείται περισσότερη υγιεινή σε σχέση με μια διατροφή με κρέας; Ένας χορτοφάγος καταναλώνει μεγάλες ποσότητες φρούτων, λαχανικών, οσπρίων και φυτικών ινών. Η διατροφή του είναι φτωχή σε λιπαρά, ιδιαίτερα κορεσμένα και trans λιπαρά, αλλά πλούσια σε “καλά” λιπαρά όπως είναι τα μονοακόρεστα και πολυακόρεστα λιπαρά. Επίσης περιέχει ελάχιστη χοληστερόλη και διαθέτει σημαντική περιεκτικότητα σε αντιοξειδωτικά και φυτοχημικά συστατικά. Δεν είναι τυχαίο το ότι οι χορτοφάγοι έχουν χαμηλότερα ποσοστά σε παχυσαρκία, υπέρταση, δυσλιπιδαιμίες, καρδιαγγειακές παθήσεις, σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 και καρκίνο του παχέος εντέρου.
Πριν αποφασίσω τελικά αν θα γίνω χορτοφάγος, τί πρέπει να κάνω; Για να ξεκινήσει κάποιος μια χορτοφαγική διατροφή πρέπει σίγουρα να ενημερωθεί καλά και σωστά για τον χορτοφαγικό τρόπο ζωής, δηλαδή τί τρόφιμα μπορεί να τρώει, τί τρόφιμα έχουν ως συστατικό τροφές που “απαγορεύονται” να καταναλώσει και ποιους συνδυασμούς τροφών θα πρέπει να κάνει ώστε να προσλαμβάνει όλα τα θρεπτικά συστατικά (πρωτεΐνη, σίδηρο, ασβέστιο, ψευδάργυρο, βιταμίνη B12, βιταμίνη D κ.ά) που χρειάζεται ο οργανισμός. Και πριν από όλα αυτά, είναι απαραίτητο να υποβληθεί σε συγκεκριμένες διαγνωστικές εξετάσεις για να ελεγχθεί τυχόν υπάρχουσα διατροφική ανεπάρκεια.
